Whitepaper
Innovatie BRIMLESS KOKER
Wouter de Vos, Leen Nugteren, Bram Swinkels, Bas van den Brand, Wouter Akkerman, Arne van Gils, Tobias Holling, Stefan Claassen, Cornelis Visser, Caspar Brackel, Luuk van Kreij en Joep Storcken.
10 December, 2021 [Editie 15, Volume 4]
De juiste prothesekoker is essentieel voor het leven met een amputatie. Een beenprothese bestaat uit verschillende onderdelen. Een van deze onderdelen is een koker. Hiermee wordt het lichaamsgewicht gedragen en de druk verdeeld over de stomp en wordt de basis gelegd voor de keuze van de rest van de prothese. Elk amputatieniveau vraagt een andere koker en zelfs op hetzelfde amputatieniveau zijn er verschillende keuzes die gemaakt kunnen worden. Tijdens het bepalen van het concept voor de prothese is het daarom des te belangrijker om ook stil te staan bij de keuze van het type koker. Bij Livit geloven wij in de kracht van innovatie en wij investeren daar dan ook fors in.
In de praktijk ervaren wij vaak dat de huidige bovenbeenkokers de mobiliteit van de heup beperken door de afsteuning op de heup en delen van het bekken. Aangezien transfemoraal geamputeerden ook hun eigen knie- en enkelgewricht moeten missen geeft dit een uitdaging in het gaan. Vooral de actieve prothesegebruikers lopen hierdoor tegen de beperkingen van hun prothese aan als het gaat om bewegingsvrijheid en comfort. Dat maakt dat we zijn gaan onderzoeken of de prothesekoker voor transfemoraal geamputeerden verbeterd kan worden op bewegingsvrijheid en comfort, zonder daarbij in te leveren in functionaliteit. Prevalentie Jaarlijks worden in Nederland ruim 3.000 amputaties uitgevoerd van een deel van de onderste extremiteit. Veel patiënten krijgen na de amputatie een prothese. Soms ontstaan er klachten aan de beenstomp, die forse invloed kunnen hebben op het leven van de klant. De klachten variëren van huidirritaties tot bot- of zenuwwoekeringen. Van deze 3.000 beenamputaties bestaat 27% uit bovenbeenamputaties. Een groot deel van de jongere patiënten krijgt een prothese voorgeschreven; bij ouderen geldt dit voor maar 48%. Bij 34-63% van alle patiënten met een prothese komen hinderlijke oppervlakkige huidproblemen aan de stomp voor. Daarnaast ervaart een aanzienlijk deel van de patiënten pijn in de stomp, dit kan een gevolg zijn van een slecht passende prothesekoker.* Als er klachten optreden kan de prothese vaak tijdelijk niet gedragen worden. Daardoor hebben de klachten een negatieve invloed op de zelfredzaamheid, de stemming en de kwaliteit van leven van de gebruiker. Belang van de pasvorm van de koker en fixatie De koker is een onderdeel van de prothese. De koker verbindt het lichaam met de rest van de prothese, het is daarom essentieel dat de koker heel goed past en goed is gefixeerd. Het lichaam steunt immers via de koker op de rest van de prothese. De voordelen van een goede kokerpasvorm en fixatie zijn onder andere: beperkte beweging van je stomp in de koker, wat zorgt voor minder irritatie, meer comfort en een betere gezondheid van de huid van je stomp. Tevens zorgt dit voor een goede drukverdeling in de koker en een goede beheersing van de prothese. Voor de conceptkeuze van de juiste koker bij de vorm van de stomp van de klant, kan worden gekozen uit veel verschillende vormen en materialen. De keuze is onder andere afhankelijk van de leefstijl en lichamelijke conditie van de klant. Gebruikers van bovenbeenprothesen zoeken naar een optimale combinatie van maximale bewegingsvrijheid en functionaliteit. Deze gebruikers hebben ervaren hoe belangrijk het is om een comfortabel zittende koker te hebben en de mogelijkheid om de prothese aan te sturen. De voordelen van een goede kokerpasvorm zijn onder andere: Beperking van ongewenste bewegingen van de stomp in de koker, wat zorgt voor minder irritatie, meer draagcomfort en een betere gezondheid van de huid van de stomp; Een goede en betere aansturing van de prothese. Binnen de prothesiologie zijn er verschillende typen bovenbeenkokers voor handen. Deze kokers hebben allemaal hun eigen specifieke kenmerken en eigenschappen, toegespitst op het gebruik en de wensen van de prothesegebruiker. Traditionele koker-typen Traditioneel zijn er twee typen basis kokers. In de jaren 50 werd de quadrilaterale (quad) koker ontwikkeld en in de jaren 80 de ischial-ramus containment koker (IRC). Bij de quad koker ondersteunt de proximale rand hierbij de zitbeenknobbel (tuber ischiadicum) en is de koker in anterior-posterior richting het smalst. Mediolaterale stabiliteit is daarbij van ondergeschikt belang. De IRC koker daarentegen omvat de tuber en het ramus. Deze omvatting zorgt voor een mediolaterale opsluiting (NML) van het ramus en de tochantor major om meer stabiliteit van het bekken te genereren. Deze proximale contouren van de koker beperken de heupmobiliteit. Het verlagen van de proximale trimlijnen van een koker zou daarom de voorkeur hebben. De MAS koker, ontwikkeld door Marlo Ortiz, verlaagde de rand anterior en posterior door meer omvatting van alleen het ramus en de trochantor major. Door het gebruik van actieve vacuumsystemen werden randen verder verlaagd, wat resulteerde in kokers die ‘brimless’ worden genoemd. De eerst beschreven brimless koker is de NU-Flex koker, ontwikkeld door de Northwestern University in Amerika. Hierbij was het aanmeten van deze koker gevat in het volgende stappenplan: selecteren van de juiste liner, stompevaluatie, vervaardigen van een gipsmal, deze uitgieten voor een positief gipsmodel, gipscorrectie, produceren en passen van een proefkoker, produceren van de definitieve koker en daarna de pasvorm optimaliseren indien nodig. De huidige transfemorale kokers, zoals de Nu-Flex, zijn minder comfortabel en veroorzaken problemen aan de stomp, mede omdat het weefsel in de stomp niet gewend is aan -en niet geschikt voor- de hoge druk en schuifkrachten die er op komen te staan bij het gebruik van een prothese.* Contra-indicaties zijn voornamelijk gelinkt aan de vacuumsuspensie (ophoping van spierweefsel of groeven in de weke delen) waardoor de liner niet goed kan aansluiten op de huid en allergie voor siliconen. Nieuwe oplossing met de Brimless Koker voor transfemorale amputaties Aan het gamma kokers is nu een nieuw type toegevoegd; de Livit Brimless koker. Kenmerken De Livit Brimmless koker is een nieuwe koker die met samenwerkende centra en professionals is ontwikkeld op vraag en behoefte van onze prothesegebruikers. De Brimless koker heeft geen benige afsteuning meer op en rondom de botstructuren van het bekken. Doordat de afsteuning ontbreekt, wordt het lichaam gedragen op de weke delen van de stomp die door de koker stevig bijeen worden gehouden. Het grote voordeel hiervan is dat de koker veel lager is dan de reeds bestaande prothesekokers en er geen vervelende druk kan ontstaan op de botdelen zowel tijdens lopen, staan en zitten. De prothesekoker is door middel van een vacuüm gefixeerd aan de stomp. Een goed passende liner is hierin noodzakelijk. Doordat de koker verder geen extra toevoegingen heeft is de uitvoering zeer slank en vaak wat lichter dan de vergelijkbare kokers. Het Brimless-kokersysteem van Livit biedt een optimaal contact met de stomp en zorgt zo voor een betere afstemming tussen het comfortabel kunnen lopen, zitten, fietsen en staan. Uit onze eigen ervaring is gebleken dat deze vorm van prothesekoker een hogere comfort score heeft ten opzichte van de bot omvattende koker (NML) en als zodanig zeer prettig wordt ervaren. Het been heeft meer bewegingsvrijheid en wordt minder beperkt door de proximale randen van de koker. Het gebruik van dit kokertype vereist voldoende stabiliteit rondom de heup vanuit de gebruiker. Dit kan door middel van loop hulpmiddelen en door voldoende spier- en rompstabiliteit te trainen. Voordat de koker ingezet en gebruikt kan worden, wordt er daarom ook actief fysiotherapie geadviseerd. Fysiotherapie-advies Bij het gebruik van de koker wordt ook fysio advies gegeven. Dit om tot een zo optimaal mogelijk resultaat te kunnen komen. Het is belangrijk om niet alleen de gezonde zijde, maar ook de aangedane zijde (stomp) en de rompspieren te betrekken in de oefeningen. De eerste therapeutische stap is zorg dragen voor de belastbaarheidscapaciteit en mobiliteit van de stomp. Sterkere stompspieren zorgen voor een betere aansturing van de prothese en dragen daarmee bij aan een beter looppatroon. Daarom raden we aan om al een paar dagen na de operatie met trainen te beginnen. Daarnaast is het van belang om niet alleen de benen, maar ook de romp te trainen. De spieren in het bovenlichaam spelen een belangrijke rol bij het leren lopen met een prothese. Het doel is om zo goed mogelijk een rechte houding te krijgen. Patiënten moeten daarom goed voorbereid zijn voordat zij hun definitieve prothese krijgen aangemeten. Voordat de koker ingezet kan worden zal er eerst getraind moeten worden op: Ab- en adductoren van de heup Extensoren van de heup trainen Core training - schuine en rechte buikspieren Rug-billen-hamstring De Livit Brimless koker is niet gecategoriseerd in een specifiek level, maar er is voor gekozen om de koker functiegericht voor te schrijven en te adviseren. Afhankelijk van de anatomische eigenschappen, wensen en gevraagde functionaliteit van de klant. Bij een te korte stomp en grote flexiecontractuur kun je helaas niet in aanmerking komen voor dit type koker. Overleg met je Livit prothese-adviseur en je arts de mogelijkheden. Meer informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wouter Akkerman, Directeur Operationeel Management via wakkerman@livit.nl. Bronnen Mak AFT, Zhang M and Tam EWC.Biomechanics of pressure ulcer in body tissues interacting with external forces during locomotion. Annu Rev Biomed Eng 2010; 12: 29–53. Tang J, McGrath M, Laszczak P, et al.Characterisation of dynamic couplings at lower limb residuum/socket interface using 3D motion capture.Med Eng Phys2015; 37: 1162–1168. Buis A, Blair A, Convery P, et al. Pilot study: Data‐capturing consistency of two trans‐tibial casting concepts, using a manikin stump model: A comparison between the hands‐on PTB and hands‐off ICECAST compact® concepts.Prosthet Orthot Int2003; 27: 100–106. Dumbleton T, Buis AW, McFadyen A, et al. Dynamic interface pressure distributions of two transtibial prosthetic socket concepts.J Rehabil Res Dev; 46. Laing S, Lee PV, Goh JC. Engineering a trans-tibial prosthetic socket for the lower limb amputee.Ann Acad Med-Singap2011; 40: 252.
meer Bewegingsvrijheid En draagcomfort door prothesekoker zonder bekken afsteuning
de Nieuwe Brimless koker
Aanbrengen markeringen voor latere modellering Volg het afgesproken scanplan voor een juiste san
LIVIT ORTHOPEDIE
Bewegingsvrijheid en comfort met de nieuwe brimless koker voor transfemoraal geamputeerden
Meer bewegingsvrijheid voor de actieve protheseloper
Meer draagcomfort met name bij het zitten
BRIMLESS KOKER MET VOLUME AFSTEUNING De Brimless koker heeft geen benige afsteuning meer op en rondom de botstructuren van het bekken. Doordat de kokerrand mee vervormt met de stompvorm, wordt het draagcomfort vergroot tijdens het lopen en zitten. Een ander voordeel is dat er geen slijtage aan kleding plaatsvindt, omdat de kleding bij staan en zitten niet meer klem komt te zitten.
Zeer slank en vaak wat lichter dan de vergelijkbare kokers
Wouter de Vos (CPO), Leen Nugteren (CPO), Bram Swinkels (CPO), Bas van den Brand (CPO), Wouter Akkerman (Directeur Operationeel Management), Arne van Gils (CPO), Tobias Holling (CPO), Stefan Claassen (CPO), Cornelis Visser (CPO), Caspar Brackel (CPO), Luuk van Kreij (CPO) en Joep Storcken (CPO).